Román Pairumani Ajacopa
Qalltañataki
Jichhurunakanx
wali arusipxi turismo tuqita, waljaninakaw sapxi turismux nayraqatar sarayañawa,
markasan turismux wali askispawa, turismux qullqi churistani ukhama sasa.
Bolivia markasanx
utjiwa Ministerio de Cultura y Turismo
uka ministerioxa cultura ukhamaraki
turismu wali ch’amachi, ukhamraki yanapt’awinaka churi kawkir markanakatix
turismu nayraru sarxarayapki taqi ukanakaru, ukhamaraki ch’amachiwa proyectos taqi ukanaka. Yanapawinakax janiwa
taqi markanakaru purkiti, mä qawqha markakiwa uka yanapanakxa katuqapxi,
kunatapachasa?.
Aka qillqawinx
yatxatañaniwa turismu uksa tuqita, kunatix wali askiwa taqini yatiñasa kunas
turismuxa, ukatxa kunats aski turismu laqanchayaña markasana, ukhamaraki
yatxatañaniwa kunjams nayraqataru markasan sarxaraysna taqi ukanaka, ukhamax
qallantañani.
Kunas turismuxa?
Aka jiskt’awi
jaysañatakix yanpt’asiñaniwa OMT (Organización
Mundial del Turismo) qillqawipampi, ukanxa sistuwa: turismux luratawa taqi
jaqinakana kunapachatix mä chaqata yaqha chaqaru sarapxi uka pacha, ukax sañ
muniwa, kunapachatix mä jaqix utjawipata sari yaqha chaqaru qamariri, uka qamarawinxa
janiwa irnaqañapakiti payllawi katuqañataki, uka qamarawisti samarañatakiñapawa,
ukat yaqhachaqar sarasinxa janiwa mä mara jiljañapakiti, ukhamaraki mä arumsa
qhiparañapawa uka tuqina, ukaw turismo uñat’ata.
Jichhax khitis
turista ukhama uñt’ata? Turista sas uñt’atawa kawkir jaqitix utjawipat
sarki yaqha chaqaru samarañati mawk’a pacha, jupaw turista sata. Turistax yaqha
markata jutirispawa, anqaxa markata jutirispawa, ukhamaraki jiwasax turista
ukhama uñt’atarakitanwa kunapachatix yaqha chaqaru sarktan uka pachaxa.
Kunats turismu
sarxarayañax aski markasataki?
Turismux wali askiwa markasataki, turismux kawkiri
markanakantix sarayataki taqi ukanakanxa irnaqawinaka uñstayi, OMT sistuwa sapa
tunka irnaqawit mayawa turismu tuqita (de
cada 10 empleos 1 es de turismo) ukaxa wali askiwa markasataki, kunatix
jichhurunakanxa sullkïri waynanakax janiw markasa qhiparxapxiti, yqha jan ukax anqaxa markanakarukiw sarxapxi.
Ukatxa turismux qullqi wali unxtayi kawkir markantix
turismu sarayataki uksa tuqina, kunapachatix jaqinakax sarapki samariri uka
pachaxa payllapxaniwa k’añasku q’iwiriru, k’añasku q’iwiristi payllaniwa k’añasku
askichiriru; ukakikparakiwa manq’a alasipxi, manq’a phayiristi aliwa aycha, aliwa
ch’uqi, juk’ampinaka, ukhamata qullqixa purini
taqi jaqinakaru irnaqapki turismo uksa tuqina ukhamaraki jan irnaqapki taqi
ukanakaru.
May saraksnawa, turismu amtampixa markasa wali jach’anchaysna,
kunatix turismu sarayañatakix munasiwa suma thakhinaka, lusa qhana, q’uma uma,
qurpachasiñ utanaka, juk’ampinaka, ukatpi turismu amtampix Gobernador, Alcaldia uksa tuqinakana maysa markasaru yanapt’añapataki,
ukhamata markasa jach’anchayañataki.
Kunjams turismo markasan sarxaraysna?
Turismo sarayañatakix
wakisiwa nayraqata utjañapa uñañcht’ayañataki kunayman tuqinakata (atractivos turísticos): sarawinaka,
thuqhuwinaka, manq’anaka, isinaka, qullunaka, jawiranaka, panqaranaka, juk’ampinaka,
taqi ukanakax wali jiwakiñapawa turistankansa munkaña ukhama.
Ukatxa,
turismo sarayañatakiwa wakisiriwa utjañapa turistanakar luqtañataki (servicios turísticos): k’añaskunaka,
qurpachasiñ utanaka, manq’an utanaka, qullayasiñ utanaka, turistanakar
yatiyañataki, alasiñ utanaka, juk’ampinaka.
Ukakikparakiw,
turismo sarayañatakix wakisiwa taqini mä amtawiru pursna, mä wawaki turismu
sarxarayañataki, ukhamatakwa marka irpirinakarus yanapawinak maysa turismo
sarayañataki, yatxatañataki, juk’ampinakataki.
Pay… yaqhuruw
yaqha qillqawinaka uñañcht’ayarakiñani turismu markasan ch’amanchañataki.